Inwestowanie na giełdzie to dobry pomysł na lokatę wypracowanego kapitału. Rozsądne inwestycje w papiery wartościowe (jak np. akcje spółek notowanych na GPW czy też NASDAQ) mogą przynieść w długim terminie wyższą stopę zwrotu, niż np. skorzystanie z lokaty bankowej. Jeszcze większą stopę zwrotu, przy stosunkowo niskiej kwocie zaangażowanego kapitału (ale też w związku z większą ekspozycją na ryzyko), mogą przynieść inwestycje w tzw. instrumenty pochodne, np. transakcje mające za przedmiot tzw. kontrakty na różnicę (CFD) na rynku Forex. Powodzenie inwestycji, rozumiane jako uzyskanie zysku, wiążę się jednak z koniecznością dopełnienia określonych obowiązków na gruncie ustawy o PIT. O czym koniecznie musi pamiętać w tym wypadku każdy podatnik inwestujący na giełdzie lub na rynku Forex? Dowiecie się tego w niniejszym artykule.
Zasady opodatkowania dochodów ze sprzedaży akcji (PIT)
Zgodnie z ustawą o PIT (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a), przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (a za takie uznaje się m.in., zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, akcje wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego) zalicza się do źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne. Przychód ten powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności papierów wartościowych (akcji), czyli – innymi słowy – z chwilą ich sprzedaży (art. 17 ust. 1ab pkt 2 ustawy o PIT). Przychody te podlegają opodatkowaniu wg. specyficznych zasad.
Stosownie bowiem do art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (akcji) podlegają opodatkowaniu wg. 19% stawki podatku. Podstawą opodatkowania jest w tym wypadku uzyskany przez podatnika dochód (zysk), przez który należy rozumieć różnicę pomiędzy sumą przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia akcji, a ściśle określonymi kosztami przychodów (art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT). Ściśle określonymi, bowiem zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, przychód ze sprzedaży akcji podatnik może pomniejszyć jedynie o wydatki poniesione przez niego bezpośrednio na nabycie papierów wartościowych. Na podstawie lektury wydawanych przez organy podatkowe interpretacji indywidualnych należy przyjąć, że takimi wydatkami (pomniejszającymi przychód z odpłatnego zbycia akcji) będą:
Do kosztów uzyskania przychodów podatnik inwestujący na giełdzie nie zaliczy natomiast np. wydatków na sprzęt komputerowy niezbędny do inwestowania, szkolenia z tematyki giełdowej czy też publikacje fachowe z tego zakresu. Potwierdza to m.in. stanowisko wyrażone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 11 lutego 2014 r. (znak: IPTPB2/415-689/13-4/KKu), w której można przeczytać, że: Nie mieszczą się zaś w pojęciu kosztów uzyskania przychodów z transakcji Forex wydatki pośrednio służące nabyciu walorów kapitałowych lub wykazujące znikomy nawet pośredni związek z nabyciem. Nie będą więc takimi wydatkami koszty materiałów edukacyjnych (np. publikacje książkowe, prasowe, elektroniczne), seminariów, szkoleń, w tym koszty dojazdu i pobytu (zakwaterowania) na tych seminariach/szkoleniach.
Co istotne, wyżej wymienione koszty podlegają potrąceniu dopiero w roku podatkowym, w którym doszło do odpłatnego zbycia akcji. W przypadku akcji obowiązuje zatem inna zasada niż w przypadku walut wirtualnych, gdzie koszty uzyskania przychodów podlegają potrąceniu już w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione (art. 22 ust. 15 ustawy o PIT).
Dochody z odpłatnego zbycia akcji, uzyskane w danym roku podatkowym, rozliczamy za pomocą zeznania PIT-38. Tym samym, za pomocą którego rozliczamy m.in. dochody z odpłatnego zbycia walut wirtualnych. Przedmiotowe zeznanie należy złożyć w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym podatnik osiągnął przychód z tytułu odpłatnego zbycia akcji. W tym samym terminie należy także uiścić wykazany w zeznaniu podatek (art. 45 ust. 1a pkt 1 w zw. z art. 45 ust. 4 pkt 2 ustawy o PIT). Przychody z odpłatnego zbycia akcji wykazujemy w przedmiotowym zeznaniu w pozycjach 19-23, zaś koszty w pozycjach 20-24. Dochód bądź stratę, stanowiącą różnicę pomiędzy łączną wartością ww. pozycji, prezentujemy odpowiednio w pozycji 25 albo 26. Co bardzo istotne, dochodów z odpłatnego zbycia akcji co do zasady nie rozliczamy w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L (dochody ze stosunku pracy lub zlecenia oraz opodatkowanie działalności gospodarczej podatkiem liniowym). Artykuł 30b ust. 5 ustawy o PIT stanowi bowiem, że dochodów tych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach skali podatkowej lub podatku liniowego.
W poprawnym rozliczeniu dochodów giełdowych podatnikowi może pomóc informacja PIT-8C, którą np. dom maklerski z siedzibą na terytorium RP ma obowiązek przekazać mu w terminie do końca lutego roku następującego po roku, w którym podatnik uzyskał przychody ze sprzedaży akcji bądź poniósł wydatki związane z ich nabyciem (art. 39 ust. 3 ustawy o PIT). Co ciekawe, wcześniej od podatnika taką informację otrzyma właściwy dla niego urząd skarbowy. Takiej informacji podatnik nie uzyska jednak od, np., zagranicznego biura maklerskiego (nie obowiązują go polskie przepisy podatkowe). Stąd też w tym wypadku konieczne będzie samodzielne ustalenie przychodów i kosztów w celu prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania, do czego niezbędna może być pomoc doradcy podatkowego.
Zasady opodatkowania dochodów z operacji na rynku Forex (PIT)
Operacje na rynku Forex najczęściej obejmują obrót instrumentami pochodnymi – tzw. kontraktami na różnicę kursową (Contract For Difference – CFD). CFD są w polskim prawie uznawane za instrumenty finansowe, a to na bazie art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. h ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Stąd też, w świetle ustawy o PIT (art. 5a pkt 13), stosuje się do nich zasady opodatkowania przewidziane dla pochodnych instrumentów finansowych (bardzo podobne do omówionych wcześniej reguł opodatkowania papierów wartościowych, np. akcji).
Przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających tak samo zaliczane są do źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne (art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT). Za podstawę opodatkowania (dochód) uznaje się w tym wypadku różnicę pomiędzy przychodami uzyskanymi przez podatnika w związku z odpłatnym zbyciem pochodnego instrumentu finansowego lub realizacją praw z niego wynikających, a określonymi kosztami uzyskania przychodów (art. 30b ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT). Koszty te to w tym wypadku wydatki związane z nabyciem pochodnego instrumentu finansowego (np. cena, którą podatnik za niego zapłacił). Stawka podatku także w tym wypadku wynosi 19% (art. 30b ust. 1 ustawy o PIT).
Dochody (stratę) z operacji na rynku Forex, uzyskane w danym roku podatkowym, podatnik powinien rozliczyć w omawianym wcześniej zeznaniu PIT-38.
Wpływ na daninę solidarnościową
Warto podkreślić, że dochody ze sprzedaży akcji, jak również te uzyskane z operacji na rynku Forex, których przedmiotem są CFD, uwzględnia się dla celów obliczenia tzw. daniny solidarnościowej (art. 30h ust. 2 ustawy o PIT).
Podsumowanie
Choć zasady dotyczące opodatkowania omawianych w niniejszym artykule dochodów giełdowych mogą wydawać się proste, to jednak komplikacje mogą powstać w przypadku, gdy podatnik uzyskuje dochody (np. ze sprzedaży akcji) również zagranicą. Wówczas, w celu uniknięcia nadmiernego obciążenia podatkowego, konieczne staje się zastosowanie odpowiedniej metody unikania opodatkowania, do czego niezbędne może być wsparcie ze strony doradcy podatkowego. Podobne wątpliwości, wymagające profesjonalnego wsparcia, mogą powstać w przypadku, gdy podatnik zbywa akcje lub pochodne instrumenty finansowe nabywane w różnych okresach i po różnym kursie. Wtedy bowiem dla celów rzetelnego ustalenia podstawy opodatkowania należy zastosować zasadę FIFO, w świetle której przyjmuje się, że zbywane są kolejno papiery wartościowe (pochodne instrumenty finansowe), począwszy od tych, które podatnik nabył najwcześniej.
Jeśli więc poszukujesz profesjonalnego wsparcia, w szczególności w zakresie rozliczenia dochodów giełdowych, zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami MISP. Jeśli masz wątpliwości, czy Twój przypadek wymaga profesjonalnego wsparcia, skorzystaj z naszej darmowej ankiety.
Dane kontaktowe:
mail: biuro@misp-modzelewski.pl
tel. 12 422 42 55
Więcej informacji: